Sinds 2 september heeft de regering-Trump minstens vijftien illegale aanvallen uitgevoerd op civiele vaartuigen, in de buurt van de Venezolaanse kust, waarbij volgens de laatste cijfers minstens eenenzestig slachtoffers zijn gevallen. Deze aanvallen, die vaak worden gefilmd en triomfantelijk worden aangekondigd op sociale media, zijn door VN experts als “buitengerechtelijke executies” bestempeld. Wij veroordelen krachtig deze illegale en dodelijke militaire escalatie van de Verenigde Staten in het Caribisch gebied onder het mom van een “oorlog tegen drugs”, een cynisch voorwendsel om een aanval op Venezuela te rechtvaardigen en een neokoloniale visie aan de regio op te leggen. Het is hoog tijd dat Europa en België hun medeplichtig stilzwijgen doorbreken en een duidelijk standpunt innemen in lijn met het internationaal recht.
Deze illegale gewapende aanvallen dreigen de regio te destabiliseren. De regering-Trump gebruikt deze “oorlog tegen drugs” om haar militaire aanwezigheid in het Caribisch gebied aanzienlijk te versterken met een indrukwekkende marine- en luchtmacht: acht oorlogsschepen, tien F-35 stealth-gevechtsvliegtuigen en de occasionele inzet van zware B-52-bommenwerpers.
Dit machtsvertoon bereikt een nieuw hoogtepunt met de aangekondigde inzet van ’s werelds grootste vliegdekschip, de USS Gerald R. Ford, in de Caribische wateren. Tegelijkertijd heeft de regering-Trump het Pentagon opdracht gegeven plannen op te stellen voor een intensiever gebruik van militair geweld tegen drugskartels in Latijns-Amerika.
De “oorlog tegen drugs”: een vals voorwendsel
President Trump rechtvaardigt het militair geweld als “zelfverdediging tegen Venezolaanse narcoterroristen”. Dat is een flagrante leugen die herinneringen oproept aan aan de zogenaamde Iraakse “massavernietigingswapens”. Het ging om een bedrieglijk voorwendsel om een verwoestende oorlog te starten om de controle over olievoorraden te verwerven in een regio die daar vandaag nog steeds de destabiliserende gevolgen van draagt. Het Wereldrapport over drugs 2025 van de Verenigde Naties is duidelijk: Venezuela is geen narcostaat. Zelfs de Drug Enforcement Administration (DEA) in de VS bevestigt dat er in Venezuela geen drugs worden geproduceerd of verwerkt. Het overgrote deel van de drugshandel bereikt de Verenigde Staten via de Stille Oceaan, vanuit Colombia, Ecuador en Bolivia. Beweren dat Venezuela de VS overspoelt met cocaïne is een grove misleiding die het beeld moet wekken van een dreigend gevaar.
Een flagrante schending van het internationaal recht
Deze eenzijdige aanvallen op schepen, waarvan de meeste plaatsvonden in internationale wateren, vormen een flagrante schending van het internationaal recht. Zo werden gewone Colombiaanse vissers zonder proces, zonder bewijs en zonder enige vorm van rechtspraak vermoord, enkel en alleen omdat ze zich aan boord bevonden van boten die de Verenigde Staten willekeurig als “narco” bestempelden. De VN zelf heeft eraan herinnerd dat het zeerecht “onder geen enkele omstandigheid niet uitgelokte aanvallen op schepen toestaat”. Human Rights Watch en andere organisaties noemen deze daden terecht “illegale buitengerechtelijke executies”. Drugshandel is een misdrijf, geen oorlogsdaad die een doodstraf zonder proces rechtvaardigt. Washington, dat niet in oorlog is met Venezuela, heeft geen wettelijke basis voor dit moorddadig optreden.
De regio staat in brand
Het conflict blijft niet beperkt tot Venezuela. De regering Trump breidt haar verbale en politieke aanvallen nu uit naar Colombia. Deze confrontatie is illustratief voor de strijd tussen twee wereldvisies: die van een soeverein Latijns-Amerika tegenover die van een continent dat zich onderwerpt aan Trump en de imperialistische belangen van de Verenigde Staten.
De Colombiaanse president noemde de eenzijdige raketaanvallen op civiele schepen voor de kust van Venezuela “moorden” en veroordeelde ze scherp als “een daad van tirannie”. Zijn Mexicaanse collega, president Claudia Sheinbaum, heeft deze “buitengerechtelijke executies” eveneens aan de kaak gesteld.
En in de marge van de ASEAN-top in Maleisië heeft de Braziliaanse president Lula zich aangeboden als bemiddelaar tussen de VS en Venezuela, om het ergste te voorkomen en de internationale rechtsorde te herstellen.
Oproep tot mobilisatie van het Belgische en Europese maatschappelijk middenveld
Latijns-Amerika en het Caribisch gebied mogen niet terugkeren naar de donkere tijden van militaire interventies en staatsgrepen die vanuit Washington werden aangestuurd. De militarisering van het Caribisch gebied gaat ons allemaal aan. Ze verhoogt de regionale spanningen en het risico op escalatie, wat ten koste dreigt te gaan van onze gezamenlijke strijd voor ontwapening, internationale samenwerking en solidariteit met het Zuiden. Wij verzetten ons tegen de logica van geweld, macht en overheersing. We steunen het recht van de bevolking in de regio op vrede, gerechtigheid en soevereiniteit.
Van België en de Europese Unie eisen we dat ze:
- het gebruik van dodelijk geweld tegen verdachte schepen in internationale wateren en zonder vorm van proces ondubbelzinnig en krachtig veroordelen.
- zich tegen deze schendingen van het internationaal recht door de regering Trump verzetten. Het VN-Handvest verbiedt het gebruik van geweld of de dreiging daarmee tegen de territoriale integriteit of politieke onafhankelijkheid van een staat.
- de principes van dialoog, de-escalatie en wederzijds respect tussen staten ondersteunen.
We roepen Belgische vredesorganisaties, organisaties van de internationale solidariteitsbeweging, vakbonden, mensenrechtenorganisaties, jeugdbewegingen,… op om de oproepen tot de-escalatie, eerbiediging van het internationaal recht en soevereiniteit van de landen in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied te steunen.
Oproepende organisaties:
ABVV/FGTB, ASBL Ardor Cubano en Bélgica, Belgische afdeling van het Netwerk van Intellectuelen en Kunstenaars ter Verdediging van de Mensheid Bel-REDH, Belgische Coalitie STOP uranium wapens, Cercle de Libre Pensée-Kring voor het Vrije Denken, CNAPD, Comac, Coordinadora latinoamericana de solidaridad en Bélgica, Forum Nord Sud, Geneeskunde voor het Volk, Gresea asbl, Hand in Hand tegen racisme vzw, Hotm, intal, Käthe Kollwitz Collectief, Kif Kif vzw, Leuvense Vredesbeweging, Quinoa asbl, RedFox, VAKS, Viva Salud, Vrede vzw, Vredesactie vzw.
Personaliteiten:
Pierre Galand, Christophe Wazinski (ULB), Anuna De Wever (activiste)