Op vrijdagavond 20 mei stroomde de kelder van De Groene Waterman in Antwerpen vol voor een tegensprekelijk debat tussen Groen! en de PVDA over de militaire interventie in Libië dat intal organiseerde. Meyrem Almaci, fractieleidster van Groen! in de Kamer, en Peter Mertens, voorzitter van de PVDA, zouden in debat gaan.
Moderator Ludo De Brabander (Vrede vzw) moest de 50-tal aanwezigen echter ontgoochelen: Meyrem Almaci zou er niet zijn en werd vervangen door Ludovic Bol, fractiemedewerker van Groen! in de Kamer. Hieronder enkele belangrijke politieke meningsverschillen die naar boven kwamen.
Worden de Libische burgers gered door de militaire interventie?
Ludovic Bol stelt dat de “Responsibility to Protect” (R2P) terecht werd ingeroepen. Alles wees er op dat er een bloedbad zat aan te komen in Beghazi. Groen! heeft als eerste bekommernis het redden van burgers en dat is wat ook resolutie 1973 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties wil.
Peter Mertens deelt de bekommernis voor het redden van burgers maar verwijst naar de realiteit van oorlog zoals in Irak en Afghanistan. Dergelijke oorlogen zijn net een ramp voor de burgers, en ook voor de hele infrastructuur van het land. Onze bedrijven verdienen er achteraf zelfs aan om ze terug op te bouwen.
Steunt de hele wereld resolutie 1973 van de Veiligheidsraad?
Peter Mertens maakte duidelijk dat het vooral in het Westen is dat men gelooft dat de hele wereld resolutie 1973 steunt. Zowel China, Rusland, India, Brazilië als Duitsland onthielden zich bij de stemming en de steun van de Afrikaanse Unie en de Arabisch Liga werd ingetrokken nadat er bombardementen begonnen die veel verder gingen dan de no-flyzone. Daarnaast kan de representativiteit van de Nationale Overgangsraad (CNT) van de Libische rebellen ook in vraag gesteld worden. In Libië is er duidelijk verdeeldheid onder de bevolking en is er ook nog steun voor het huidige regime.
Voor Groen! zijn aan de nodige voorwaarden voor een militaire interventie voldaan. Er is de resolutie 1973 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, de Arabische Unie steunt de resolutie en de Libische bevolking vraag zelf een militaire interventie. Ludovic Bol wijst er ook nog op dat Groen! er streng op toeziet dat België zich volledig aan de tekst van de resolutie houdt die vooral mikt op een no-flyzone. Zo zijn wapenleveringen aan de rebellen of regime change niet toegelaten.
Was de militaire interventie de enige oplossing?
Ludovic Bol maakte duidelijk dat Groen! niet gelooft in een onderhandelde oplossing met Khadafi. De dreigementen die Khadafi uitte tenoverstaan van de rebellen maken dit duidelijk. De militaire optie is dan ook de enige die rest.
Peter Mertens van zijn kant stelde dat het net het Westen is dat geen onderhandelde oplossing wil. Zowel Chavez (Venezuela), Erdogan (Turkije) als de Afrikaanse Unie deden voorstellen maar deze werden van de tafel geveegd. Daarnaast praatte het Westen gedurende jaren met Khadafi en zijn entourage. Vandaag moet dat ook mogelijk zijn, zeker als je weet dat de entourage van Khadafi vandaag de Nationale Overgangsraad (CNT) bevolkt.
Ludo De Brabander voegde hier nog aan toe dat de eerste 2 paragrafen uit resolutie 1973* net oproepen tot een onderhandelde oplossing en vraagt zich af of Groen! de resolutie eigenlijk naast zich neerlegt als ze enkel de militaire optie naar voor schuiven.
De rol van de NAVO
De PVDA is tegen elke interventie van het Westen. De Verenigde Staten, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de NAVO hebben geen goed rapport als het op de verdediging van de mensenrechten, de democratie of de burgerbevolking aan komt. Peter Mertens verduidelijkt dat het dus niet enkel de vraag is of we moeten tussenkomen, maar ook wie dit zal doen. Wetende dat de NAVO enkel de Westerse belangen verdedigt kan de conclusie alleen maar zijn dat hun geo-strategische belangen boven de belangen van de Libische bevolking zullen staan.
Groen! van zijn kant erkent dat de olie- en waterbelangen meespelen, en ook geostrategische belangen zullen voor sommige andere landen wel een motivatie zijn. Dit is van onderschikt belang voor Groen!, en het is zeker niet de motivatie van Groen!. Ludovic Bol geeft verder nog aan dat Groen! de NAVO ziet als een gedepolitiseerde ’toolbox’ die gebruikt moet worden door de VN of de EU waar nodig, zoals in Libië vandaag.
De Arabische lente
Ludovic Bol legt uit dat Groen! een lijn wilde trekken tegenover dictators die een volksopstand in hun land gewelddadig onderdrukken. De militaire interventie in Libië heeft als doel om de Arabische lente te beschermen en aan de bevolking van landen met dictators de boodschap te geven dat we hen steunen in hun democratische eisen.
De PVDA heeft precies de tegenovergestelde mening. Tijdens een bezoek aan Tunesië in februari hoorde Peter Mertens vooral dat de Tunesiërs tegen elke militaire interventie waren. Dit werd later in een communiqué** van het Tunesisch “Front van 14 januari” bevestigd. Ze legden uit dat het Westen er alles aan zal doen om de controle over Tunesië en Egypte zullen willen houden. Een revolutie lokt nu eenmaal een contra-revolutionaire reactie uit. De interventie moet in dit kader gezien worden waarbij een as Tunesië-Libië-Egypte wordt vermeden en er een uitvalsbasis voor het Westen in Libië wordt opgezet. Hierbinnen moet ook de politiek van 2 maten en 2 gewichten gesitueerd worden. Waarom wordt Bahrein of Jemen niet gebombardeerd? Of waarom wordt er geen no-flyzone boven Gaza ingesteld?
* http://www.un.org/News/Press/docs/2011/sc10200.doc.htm#Resolution
** http://www.pvda.be/nieuws/artikel/ons-standpunt-over-de-militaire-interventie-in-libie.html
PS: Hieronder kan je het debat over Libië bekijken dat intal organiseerde tussen Souhail Chichah en Juliette Boulet (ECOLO) op 8 april 2011.